မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုနယ်ပယ်မှာ ဗုဒ္ဓဘာသာအဆုံးအမနဲ့ ကင်းတယ်လို့ မရှိပါဘူး။ အင်္ဂလိပ် မအုပ်ချုပ်ခင်က မြန်မာလူမျိုးတွေရဲ့ ပညာရေးကိုလည်း ဆရာတော် သမားတော်များကသာ ပို့ချ သင်ကြားပေးခဲ့တာပါ။ မင်းတုန်းမင်းကြီးတောင် ဘုန်းကြီးကျောင်းသားဘဝက လာခဲ့သေးတာလေ။ မြန်မာလူမျိုးများဟာ သားယောင်္ကျားလေးမွေးရင် “သာသနာ့အမွေခံ မောင်ရင်လောင်းလေး ရပဟဲ့” လို့ ၀မ်းမြောက်ကြတဲ့သူတွေပါ။ သားရှင်ပြုုဖို့ ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ မိဘများ စုဆောင်းလေ့ရှိကြပါတယ်။ သားကိုရင်က သာသနာ့ဘောင်မှာ ပျော်လို့ “ပဥ္ဇင်းတက်မယ်” လို့ဆိုရင် မိဘများထီပေါက်သလို “တို့တော့ ပဥ္ဇင်းတကာ ပဥ္ဇင်းအမဖြစ်ရတော့မယ်။” ဆိုပြီး နှစ်ထောင်းအားရ ဖြစ်ကြရတာပေါ့။ ရဟန်းမယ်တော် ဘတော် များဟာ အနိစ္စရောက်တဲ့အခါတောင် ရွှေထီးရံခွင့်ရပေတာကိုး။ ခေတ်တွေပြောင်းလာတဲ့အခါ မောင်ရင်လောင်းလေးလည်း နွေကျောင်းပိတ်တုန်းလေးပဲ ပျော်ကြရပြီး၊ မောင်ပဥ္ဇင်းတို့လည်း ဒုလ္လဘပဲ ၀တ်နိုင်ကြပါတော့တယ်။ ဒီသီချင်းထဲမှာတော့ မကြည်အောင်က သူ့ချစ်သူ ပဥ္ဇင်းတက်ချင်တယ်ဆိုတော့ […]
နှစ်ပိဿာခွဲ – တင်တင်မြ၊ ချိုပြုံး၊ ဝင်းဦး
ဒီသီချင်းကလေးက “တကျော့နှစ်ကျော့ တေးကိုသီ” ရုပ်ရှင်ကားထဲမှာ ကိုဝင်းဦီး ပြန်လည် ဖော်ထုတ်ခဲ့တဲ့ တေးတစ်ပုဒ်ပါ။ မူရင်းကတော့ လေပါတီမမြရင်ဆိုပြီး ဆရာ မြို့မငြိမ်း ရေးတာပါ။ ရုပ်ရှင်ထဲမှာတော့ တင်တင်မြ၊ ချိုပြုံးနဲ့ ၀င်းဦးတို့က ပြန်ဆိုထားပါတယ်။ ကိုဝင်းဦးဟာ သီချင်းဟောင်း၊ သီချင်းကောင်းတွေကို ပြန်လည်ဖော်ထုတ်တဲ့နေရာမှာလည်း အင်မတန် တော်ပြီး နေရာတကျ စီမံ သုံးတတ်ပုံကိုလည်း အံ့ချီးမိပါတယ်။ ဦးသော်တာနဲ့ မအေးကြည်တို့ရဲ့ အရွှန်းဖောက်တဲ့အိုက်တင် ကိုလည်း ပြန်မြင်မိပါရဲ့။ ဘယ်အခါပြန်ကြည့်ကြည့် မရိုးတဲ့ မြန်မာတေးသံစုံ ဂန္ဓဝင်ရုပ်ရှင်ကားတစ်ကား ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဇာတ်ကားဟာ မြန်မာ့အသံက နံမည်ကျော် အဆိုတော်နှစ်ယောက်ကို မင်းသမီးဖြစ်အောင် တင်ပေးခဲ့ပြီး အံတီချိုပြုံးကြီးဆို ကနေ့ထိ ပိတ်ကားပေါ်မှာရော စင်ပေါ်မှာပါ တွေ့နေရဆဲပေါ့။ မြန်မာအဆိုတော်တွေထဲမှာ ဒေါ်တင်တင်မြလို အသံမျိုးကတော့ ရိုးစွဲမရှိပါဘူး။ သီချင်းမဆိုပဲ စကားအဖြစ်ပြောနေရင်တောင် […]
ချန်ဂင်တို့စခန်း (၂၇၄)
ကိုယ်တို့တတွေ သံလမ်းရိုးဘက် တက်တုန်းက သုမေဓာရှင်ရသေ့ ဇာတ်ပဲ ကခဲ့ရတာ။ အခု ကိုယ်တို့ဆရာတော် တံတားဦးက ကြွလာမှပဲ ရှင်မောဂ္ဂလန် ခိုးသား ၅၀၀ နဲ့ တိုးသလို ဘဝနတ်ထံ ပျံလွန်တော်မူရရှာတယ်။ ရင်နာပေမယ့်လည်း အဆန်းတကြယ်တော့ မဟုတ်ရှာပါဘူး။ မအလ လက်ထက်မှာ လူတကာကြုံနေကျ ရန်သူမျိုးငါးပါး အန္တရာယ်တွေပါ။ ပြီးရင် သူတို့ မဟုတ်ပါဘူး ဗြောင်လိမ်ဗြောင်ငြင်း လုပ်တာကလည်း အမြဲတမ်း လုပ်နေကျမို့ အဆန်းတကြယ် အံ့ဖွယ်သုတ မဟုတ်တော့ဘူး။ စကတည်းက မဲခိုးလို့တောင် မနိုင်တာနဲ့ သူခိုးက လူဟစ်ပြီး ဗြောင်လိမ်ဗြောင်စား အာဏာသိမ်းတဲ့ကောင်တွေ မဟုတ်လား။ အလိမ်အညာဆိုတာ တစ်ခါ အစလုပ်မိပြီးရင် မဆုံးနိုင်အောင် လိမ်ပြီးရင်း လိမ်ရင်းနဲ့ အလိမ် ပေါ်လာရတာပဲ။ ဘုန်းကြီးရဟန်း သတ်ပြီးမှ မုသာဝါဒလေး အဆစ်လိုက် […]
တို့တောင်ယာတော – သုမောင်
မဟာဂီတ သီချင်းကြီးတွေထဲမှာ တိုင်းရင်းသားတေးသံများလည်း ပါပါတယ်။ ကရင်သြသံ၊ ဒိန်းသံ၊ ထားဝယ်သံ၊ မွန်သံ စသည်ဖြင့်ပေါ့။ ရှေးရှေးက ကခဲ့တဲ့ နောက်ပိုင်းဇာတ်တော် တွေထဲမှာလည်း ချင်းဖဝေး တို့၊ ဖိုးထောင် ဝါနု တို့၊ ကျိုက်ထီးရီုးသမိုင်းထဲက ရွှေနန်းကျင်တို့ဟာ တိုင်းရင်းသားများပါ။ ဗမာရှင်ဘုရင်တွေ ခေတ်ကတည်းက တိုင်းရင်းသားယဉ်ကျေးမှုတွေဟာလည်း ခေတ်ပြိုင်ဖွံံဖြိုးခဲ့တာပေါ့။ အဲဒီအသံများဟာ ကြားနေကျလူအဖို့ ဘယ်သီချင်းထဲ ယူသုံးသုံး၊ ဒါ ဘာသံလို့ ကွဲကွဲပြားပြားသိပါတယ်။ ဥပမာ မောင်ပေါက်ကျိုင်းလိုလူစားဆို ကရင်ဒုံးယိမ်းသံလေး။ ကရင်သြသံ ဆိုတာကတော့ “တို့တောင်ယာတော” သီချင်းအပြင် သန်းသန်းမေ ဆိုထားတဲ့ “တမိုးတမြေ” သီချင်းမှာပါ ကြားရပါလိမ့်မယ်။ မြိုင်တန်းမှောင် ဝေလေး… တို့၊ ရှို့မီးထိန်လွင်လေး..တို့ နဲ့ စပါတယ်။ မဟာဂီတမှာက မွန်ဆိုရင်လည်းမွန်သံဟာ ဟောဒီအတောတော၊ ဟောလိုအစသတ် လို့ […]
မန်ဒါလီ – မာမာအေး
မန်ဒါလီ သီချင်းကို မြို့မငြိမ်းကရေးခဲ့ပြီး လေပါတီမမြရင် က ဆိုခဲ့ပါတယ်။ အခုတင်ထားတာကတော့ ဒေါ်မာမာအေး အဆိုနဲ့ပါ။ မြန်မာ့ရုပ်သံမှာ ဒေလီမြင့်ဆိုထားတဲ့ ဓါတ်ပြားလည်း ကောင်းပါတယ်။ ဒီသီချင်းကို မမြရင်က သူ့ယောင်္ကျားနဲ့ စိတ်ဆိုးတဲ့အခါ ဆရာငြိမ်းကို အရေးခိုင်းတယ်လို့ ကြားဖူးပါတယ်။ ဒီအကြောင်းအရာမျိုးကို ရုပ်သေးမင်းသမီးကြီီး အမေပုက နန်းတော်ရှေ့ဆရာတင်ရေးတဲ့ ပြန်ပေါင်းထုပ် သီချင်းထဲမှာ ဆိုခဲ့ဖူးပါတယ်။ “၀မ်းဘဲ ဟင်္သာ ချောင်းကိုပစ်၍ မြစ်ကိုရှာ ရေသာများ၍ ငါးမတွေ့” ဆိုတဲ့ မြန်မာစကားပုံကို အခြေခံထားပေမယ့် ဆရာငြိမ်းရဲ့ ထုံးစံအတိုင်း အတွန့်ကလေးတပ်ထားပုံက ချောင်းကိုပစ် မြစ်ကို ရှာတာကမှ ငါးမတွေ့တာချင်းအတူတူ ရေများများ မြင်ချင်မြင််ရလိမ့်ဦးမယ်။ အခု ကိိုကိုမန်ဒါလီကြီး လုပ်ပေါက်က မြစ်ပြင်ကျယ်ကြီးကို ပစ်ပြီး ချောင်းထဲ ဆင်းရှာရင်တော့ ငါးမတွေ့ရုံတင် မဟုတ်ဘူး။ တော် […]
စာဆိုခံလလုံး – မာမာအေး
မြန်မာသီချင်းတော်တော်များများမှာ လမင်းအကြောင်း ဇွဲ့နွဲ့ထားတာတွေ ပြောမကုန်အောင်ရှိပါတယ်။ နေရောင်လို စွမ်းအင်မဆောင်နိုင်ပေမယ့် လရောင်က သိင်္ဂါရ ရသ ကိုတော့ပေးစွမ်းနိုင်ပါတယ်။ ဒီသီချင်းမှာတော့ တခြားသီချင်းတွေနဲ့မတူတဲ့ အဖွဲ့အနွဲ့ကို တွေ့ရမှာပါ။ ဆရာမြို့မငြိမ်း ရဲ့ လက်ရာပေကိုး။ ရှားရှားပါးပါး ကြားရခဲတဲ့ သီချင်းကောင်းလေးမို့လည်း မျှဝေတာပါ။ အဆိုကတော့ ဒေါ်မာမာအေး အဆိုပဲရှိလို့ ထပ်နေသော်ငြား အားနာနာနဲ့ တင်ပေးလိုက်ပါတယ်။ စာသားနဲ့ အဓိပ္ပါယ်ကို သေချာခံစားစေချင်ပါတယ်။ နားထောင်စမှာ နားမစွဲသေးလို့ ပျင်းစရာကြီးလို့ထင်နိုင်ပေမယ့် လေးငါးခါလောက်ကျရင် အဲဒီအသံလေးကိုက တမူထူးလို့ စွဲသွားပါလိမ့်မယ်။ ခြေဆင်းကလေးကတော့ ငယ်ငယ်က အမေချော့သိပ်ခဲ့တဲ့ ဖိုးလနတ်သား ကဗျာလေးပါ။ ဗမာမှန်ရင် အဲဒီကဗျာနဲ့ အိပ်ပျော်ခဲ့ကြတာပ။ အဲဒီကဗျာကို အဲ့လိုဆိုရမှန်း ဒီသီချင်းကြားဖူးတော့မှ သိတာပါ။ အရင်တုန်းကတော့ ညဆို လမင်းကြီးက ထိန်ထိန်သာနေတာ ကလေးတိုင်း သဘောကျကြတာကိုး။ […]